Welke rookstopmedicatie mag je tijdens zwangerschap en borstvoeding gebruiken?

Rookstopmedicatie tijdens de zwangerschap

1. Nicotinesubstitutie

Nicotinesubstitutie is de eerste keuze wanneer medicamenteuze behandeling tijdens de zwangerschap noodzakelijk is. Het wordt gebruikt om het optreden van symptomen die te wijten zijn aan de fysieke afhankelijkheid en die het risico van herval verhogen te voorkomen.

• Doeltreffendheid
  De doeltreffendheid van nicotinesubstitutie bij rookstop tijdens de zwangerschap blijft een controversieel onderwerp. Er bestaan weinig studies hierover. Buiten de zwangerschap verhoogt de combinatie van psychotherapie en nicotinesubstitutie de kans op rookstop.
• Veiligheid
  In dierstudies is een verhoogd risico van aangeboren afwijkingen met nicotine aangetoond. Bij zwangere vrouwen is dit risico niet duidelijk bewezen en moet nog verder worden onderzocht. Ook kan nicotine hartritmestoornissen uitlokken zowel bij de foetus als bij de zwangere vrouw.

Hoewel het gebruik bepaalde risico’s inhoudt, is blijven roken (meer dan 10 sigaretten per dag) schadelijker dan het gebruik van nicotinesubstitutie tijdens de zwangerschap.

• Voorzichtigheidshalve wordt aanbevolen om nicotinesubstitutie zoveel mogelijk te vermijden gedurende het eerste zwangerschapstrimester.
• Als nicotinesubstitutie gebruikt wordt tot de periode van de bevalling, zou dit ontwenningsverschijnselen kunnen uitlokken bij de pasgeborene.
• De vormen met discontinue afgifte (kauwgom, zuigtabletten, buccale spray, inhalatie-oplossing) zijn te verkiezen boven de transdermale pleisters die de foetus blootstellen aan een grotere totale hoeveelheid nicotine. Aangezien de orale vormen misselijkheid kunnen veroorzaken, kan men toch kiezen voor een transdermale pleister bij zwangere vrouwen die last hebben van misselijkheid of braken. Men raadt echter aan om de pleister te verwijderen vóór het slapengaan om de foetale impregnatie te verminderen.

2. Varenicline en bupropion

• Doeltreffendheid
  Op dit ogenblik zijn er te weinig wetenschappelijke gegevens die aantonen dat deze middelen tijdens de zwangerschap voldoende resultaat opleveren.
• Veiligheid
  In dierstudies werden er voor varenicline (merknaam: Champix) geen schadelijke effecten aangetoond, terwijl er voor bupropion (merknaam: Zyban) wel schadelijke effecten zijn beschreven.

De beschikbare studies met bupropion bij mensen laten niet toe de veiligheid ervan te staven: bupropion is, zoals elk antidepressivum, af te raden tijdens de zwangerschap. Ontwenningsverschijnselen kunnen optreden bij pasgeborenen die blootgesteld waren aan bupropion op het einde van de zwangerschap.
Daarom raadt het BCFI deze middelen af tijdens de zwangerschap.

3. De elektronische sigaret

Het beste is om het gebruik van de elektronische sigaret te vermijden tijdens de zwangerschap. Dit gezien het gebrek aan gegevens over de gebruiksveiligheid van elektronische sigaretten en het gebrek aan kennis omtrent de samenstelling.

Rookstopmedicatie tijdens borstvoeding

1. Nicotinesubstitutie

Nicotine wordt in de moedermelk uitgescheiden, maar het risico van blootstelling aan nicotine via de moedermelk is niet gekend.

• Indien nicotinesubstitutie nodig is, zijn orale vormen te verkiezen boven de pleisters.
• Nicotinesubstitutie moet direct na de borstvoeding ingenomen worden. Vermijd inname binnen twee uur vóór de volgende borstvoeding.

2. Varenicline en bupropion

Voor varenicline zijn er geen gegevens beschikbaar in verband met aanwezigheid in de moedermelk. Bupropion gaat over in de moedermelk, maar het effect van deze blootstelling op het kind dat borstvoeding krijgt, is niet gekend.

3. De elektronische sigaret

Het beste is om het gebruik van de elektronische sigaret te vermijden gedurende de periode van borstvoeding. Dit gezien het gebrek aan gegevens over de gebruiksveiligheid van elektronische sigaretten en het gebrek aan kennis omtrent de samenstelling.

Commentaar Stichting Stop Bewust:

De officiële lezing in Nederland is dat farmaceutische hulpmiddelen niet geïndiceerd zijn voor zwangere vrouwen. Voor wat betreft stoppen-met-rokenmedicijnen kunnen we ons dat voorstellen. Voor nicotinevervangers geldt echter iets anders. Want een nicotinevervanger, en zeker bijvoorbeeld een wat lichtere pleister, is minder ongezond dan doorroken. Natuurlijk is stoppen het allerbeste, maar als een vrouw er niet in slaagt om dat voor elkaar te krijgen zonder hulpmiddelen, dan lijkt het ons beter om te proberen om met behulp van de nicotinevervangers te stoppen. Als het goed gaat, is dat ook maar voor beperkte duur!