Roken: hoe het veranderde
Vijftig jaar geleden leefden we in een tijdperk waarin de wereld heel anders was. Technologie stond nog in de kinderschoenen, het internet was nog niet overal en roken was een groot onderdeel van ons dagelijks leven. Het was een tijd waarin de sigaret niet alleen een bron van genot was, maar ook een symbool van status en voor sommigen zelfs een vorm van “sociale lijm”. In deze blog duiken we in de wereld van het roken zoals het vijftig jaar geleden was. Lees verder om er achter te komen hoe het roken veranderde
Roken was de norm
In die tijd was het normaal om te roken in klaslokalen, in de bus en trein, in het kantoor en zelfs in vliegtuigen. Iets wat voor de jongere generatie ondenkbaar is.
Stel je voor, je loopt een schoolgebouw binnen, de lucht gevuld met de geur van versgemalen koffie, maar vermengd met de onmiskenbare geur van sigarettenrook. In het klaslokaal, zittend achter hun bureau, waren docenten en leraren vaak te zien met een brandende sigaret tussen hun vingers terwijl ze lesgaven. Leerlingen luisterden aandachtig en vonden het de normaalste zaak dat hun leraar met een sigaret voor de klas stond.
In die tijd was het beeld van roken compleet anders. Reclames zette sigaretten in een positief daglicht, met Hollywoodsterren, sporticonen en stoere cowboys, die sigaretten aanprezen alsof ze essentiële accessoires waren voor succes en populariteit. De negatieve gezondheidseffecten van roken waren weliswaar bekend, maar de ernst ervan werd vaak gebagatelliseerd of over het hoofd gezien. Roken was niet alleen geaccepteerd; het was een deel van de cultuur.
Kantoren waren geen uitzondering. Het was niet ongewoon om belangrijke beslissingen te nemen tussen de rookwolken door. Roken tijdens het werk werd gezien als een manier om stress te verlichten en de creativiteit te stimuleren. Ook in restaurants en cafés was roken de norm. Soms waren er aparte secties voor rokers en niet-rokers, maar dit was vaak alleen symbolisch. Na een avond uitgaan in een discotheek had je pijnlijke en rode ogen, maar niemand vond het vreemd…
De normaliteit van het roken bracht ook uitdagingen met zich mee. Niet-rokers moesten vaak de rook van anderen verduren, ze hadden weinig keuze in die periode. De gevolgen voor de volksgezondheid begonnen steeds duidelijker te worden en geleidelijk aan begon de publieke opinie te verschuiven. Wetenschappelijk onderzoek toonde de verbanden aan tussen roken en diverse ernstige gezondheidsproblemen, waaronder longkanker en hartziekten.
De verandering
De verandering kwam langzaam, maar zeker. De tabakswet kwam in 1990, vanaf toen werd roken steeds meer ontmoedigd. Overheden en gezondheidsorganisaties voerden campagnes tegen roken, namen een wetgeving om roken in openbare ruimtes te beperken en ook de samenleving begon het roken anders te bekijken. Wat ooit heel normaal was, veranderde naar: “Roken, we komen er samen wel uit”. Je kon het al bespreekbaar maken. De volgende fase werd een verbod op roken.
Nu wordt het steeds meer gezien als een gevaarlijke verslaving met ernstige gevolgen voor de volksgezondheid. 20.000 doden per jaar is meer dan alle slachtoffers van corona in Nederland.
Terugkijkend op deze tijd, is het verbazingwekkend hoe snel het beeld rondom roken is veranderd. Vandaag de dag is niet meer in te beelden hoe dit allemaal ooit normaal was omdat we bewust zijn geworden van de gevolgen. Welke plek zou roken over 50 jaar in ons leven krijgen? Is dan iedereen gestopt en kunnen de komende generaties niet beseffen dat sommige mensen in 2024 nog rookte? Of is de verslaving toch sterker dan gedacht en roken er over 50 jaar nog steeds mensen?