Wat willen politieke partijen doen tegen roken?
Op 22 november zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Hoewel er nu al wekelijks peilingen gepubliceerd worden, heeft bijna de helft van alle stemgerechtigden zijn keuze nog niet bepaald. De keuze voor een partij wordt door veel zaken beïnvloed. Veel bekende gezichten keren niet terug in de kamer. Op links is een samenwerkingsverband ontstaan dat zich nog moet bewijzen. Pieter Omtzigt heeft een nieuwe middenpartij opgericht, maar het is nog onduidelijk hoe die het gaat doen. De oorlog in Oekraïne woedt nog steeds door en in het Midden-Oosten is het kruitvat ontploft.
Maatschappijvisie
Om de keuze te bepalen is het lezen van de verkiezingsprogramma’s de moeite waard. Papier is geduldig dus ze zijn allemaal dik. Ze beloven op diverse thema’s ook allemaal dingen die in het geheel niet haalbaar zijn. Wat je er wel goed uit kunt lezen is de maatschappijvisie van de verschillende partijen. Waar de ene partij ondernemerschap en economisch floreren als hoogste goed beschouwt, vindt de andere partij welbevinden, gezonde leefomgeving en goede leefomstandigheden voor iedereen het belangrijkst.
Wat kunnen partijen doen tegen roken?
Hoe kijken de verschillende partijen naar preventie en stoppen met roken? Vanwege de vergrijzing komen er steeds minder mensen op de arbeidsmarkt. Door diezelfde vergrijzing zijn er ook steeds meer mensen die zorg nodig hebben. Dat betekent dat er een oplossing gevonden moet worden nu zorgvraag en arbeidsaanbod uit balans zijn. Die oplossing ligt mogelijk in preventie. Nu is preventie een breed begrip, het varieert van vroegtijdige opsporing van ziekten tot het voorkomen dat mensen ziek worden. Dat laatste bereik je bijvoorbeeld met een gezonde leefstijl. Om die gezonde leefstijl te promoten kan de overheid twee dingen doen. Eén mogelijkheid is ervoor zorgen dat allerlei producten die slecht zijn voor de gezondheid niet of moeilijk te krijgen zijn. Anderzijds kan de overheid bijvoorbeeld door middel van voorlichting of door prijsmaatregelen, stimuleren dat mensen gezond leven.
Wat doen partijen tegen roken?
De partijen die op 22 november deelnemen aan de verkiezingen spreken zich of niet uit over preventie, of zetten in op regulerende maatregelen. FvD, Bij1 en SP, drie partijen van toch heel verschillende signatuur, spreken zich niet uit over het onderwerp. NSC zegt preventie belangrijk te vinden maar specificeert dit verder niet. BBB en JA 21 zien preventie niet zozeer als iets dat te maken heeft met leefstijl, zij denken meer aan vroegtijdige opsporing. PVV vindt preventie waar het leefstijladvies of maatregelen betreft, betutteling; voorlichting achten zij voldoende. Een aantal andere partijen voelen meer voor verbieden of reguleren. Het CDA, D’66, PvdA-GL en PvdD willen vermindering van verkooppunten. Ook accijnsverhoging wordt door deze, met uitzondering van CDA, als wenselijke maatregel genoemd. De VVD wil aansluiten bij Europese maatregelen en zet in op regulering van de samenstelling van sigaretten. Alleen de ChristenUnie en Volt willen de Rookvrije Generatie realiseren. Beide willen ook dat de opbrengst van de verkoop van sigaretten en e-sigaretten voor een deel gestort wordt in een fonds dat aangewend kan worden om nicotinegebruik tegen te gaan. Uiteindelijk moet de sigaret geheel worden uitgebannen.
Partijen zetten niet in op gezonde levensstijl
De meeste politieke partijen zetten dus in op maatregelen en op regulering. Geen van de partijen zet in op het stimuleren of mogelijk maken van een gezonde leefstijl. Niemand heeft het over het financieren van het stoppen met roken. Dit zit nu in het zorgverzekeringspakket en de hoop is dat dit na de verkiezingen zo blijft. Maar: partijen vinden ook dat de zorgpremie niet mag stijgen. Als dat het uitgangspunt wordt gaan verzekeraars nadenken over de betaalbaarheid van het totale pakket. Dat leidt onvermijdelijk tot keuzes. De huidige verkiezingsprogramma’s doen daar geen uitspraak over. Het wordt dus afwachten!
Door: Trudy Prins
